Zo af en toe kom je het plaatje nog eens tegen: het oude jaar afgebeeld als een oude man en het nieuwe jaar als een pasgeborene. Soms is de oude man een goedmoedige grijsaard met een lange, golvende baard en een andere keer een narrige en lelijke man die met een leeggelopen zandloper onder de arm weggejaagd wordt door een montere jongeling.

Het zal de weemoedigheid dezer dagen zijn die gedachten over deze twee zonderlingen de vrije loop geeft. Laten wij eens aannemen dat de oude man de gezegende leeftijd van 100 jaar heeft bereikt. Een vol jaar verdient immers een mooi rond getal. Tot de laatste dag heeft hij zijn werk voorbeeldig gedaan en dan verdwijnt hij. Dat is onbevredigend en wonderlijk. Het jaar is om, de man heeft zijn werk, zijn levensbestemming bereikt en dan verwacht je een dode, oude man in een kist. Natuurlijk mooi opgebaard en beschikbaar voor ieder die nog even afscheid wil nemen. Misschien dat iemand nog even het woord wil voeren want de dode heeft zich toch maar zijn hele leven (wat slechts één jaar duurde) kranig gedragen en zijn taak tot het einde toe, voorbeeldig volbracht. Maar nee, hij vertrekt. Waar gaat die oude man heen? Hij verdwijnt letterlijk uit beeld. Het kan natuurlijk zijn dat hij, gelijk dieren doen, een plekje zoekt om rustig te sterven. Hij is immers ‘uit de tijd’ en er wordt niets meer van hem verwacht. Iets als een bejaardenoord voor ouden der jaren is ondenkbaar. Je bestaat niet meer en je wordt alleen nog in herinneringen genoemd.

Dan die jongeling die het symbool moet zijn van het nieuwe jaar. Meestal is dat een merkwaardig gedrocht. Een lijf als een baby maar dan geschetst als een kind van vier met vaak een hoofd wat hoort bij een volwassene. Ook hij heeft slechts één jaar te leven en om op 31 december de leeftijd van 100 jaar te bereiken, wordt hij per 3,65 dagen één jaar ouder. Los van de lichamelijke consequenties van die snelle groei is waarschijnlijk dit het gegeven dat zijn uiterlijk zo bijzonder maakt. De avond van de 10e januari is hij al zindelijk en bedient zich van de eerste woorden. Op de 21e januari heeft hij de peuterschool doorlopen en vinden we hem terug in groep 3 van de basisschool. Begin maart kan hij autorijden en heeft het meeste onheilaanrichtende pubergedoe achter zich. Begin juli wordt hij vijftig en dient zich waarschijnlijk zijn midlifecrisis aan. Na 237 dagen ontvangt hij, als het SVB tenminste deze snelle ontwikkeling bij kan houden, zijn AOW en kan hij zich opmaken voor de eindspurt naar 31 december. Maar waar komt deze jongeling vandaan? Wie zijn de ouders van deze knaap? Het is sowieso knap een kind te verwekken met deze eigenschappen maar het dan ook nog ter wereld te laten komen op precies 00,00 uur vraagt bovennatuurlijke vermogens. Maar is het voor een pasgeborene mogelijk die oude man uitgeleide te doen of wordt het kind iets eerder geboren om in staat te zijn met de levenstaak te beginnen als de luiers verleden tijd zijn. Na drie dagen is het immers bijna één jaar en zou voor een kind met dergelijke kwaliteiten, de zindelijkheid geen probleem meer moeten zijn. Maar dan nog blijft de vraag waar dit kind vandaan komt. Van ‘uit de tijd’ naar de tijdelijke ‘in de tijd’?

De rusttijd tussen de verplichtingen van kerst en het oliebollen bakken voor oud en nieuw, is niet voor een ieder gegeven. Als ik in deze periode mijn gedachten de vrije loop geef, gaan ze met mij aan de haal en dat maakt mij knap onrustig. Gelukkig heb ik tijd genoeg en nadenken en schrijven over ‘tijd’ is een aangename tijdsbesteding. Tevens een mooie gelegenheid om mijn lezers een gezond, blijmoedig en creatief nieuw jaar te wensen.
Bij deze gedaan.

©peter gortworst / dec 2019