Door schade en schande

Opvoeden is best wel lastig. Niet als het er om gaat een kind te leren met mes en vork te eten, beleefd te zijn, op tijd naar bed te gaan of rechts te houden als het met de fiets naar school gaat. Dat zijn de makkelijke dingen die overigens niet altijd makkelijk blijken te zijn. Het lastige zit in jouw ervaringen en het gebrek daaraan bij het kind. Het moet zichzelf nog ontwikkelen, de ervaringen opdoen. En al je waarschuwingen, al je geduldige uitleg waarom het kind beter iets niet of wel kan doen ten spijt, blijft dit al sinds mensenheugenis een ‘door schade en schande verhaal’. Je kan honderd keer zeggen dat de pap te heet is maar op het moment dat het kind zich de tong verbrand, wordt de opvoedkundige waarschuwing gelinkt aan de pijn. In zo’n geval is de levensles overduidelijk waarneembaar. Je ziet het voor je ogen gebeuren maar veel vaker zie je niet. Kinderen die veel buiten spelen, leren misschien nog wel het meest via dit ‘schade en schande verhaal’. Een sloot die iets breder is dan jij kan springen, ijs in de vijver wat nog niet dik genoeg blijkt te zijn, een tak die afbreekt omdat deze jouw gewicht niet dragen kan, ruzie maken met een jongetje uit de buurt die veel harder kan slaan dan je vooraf ingeschat had, doodziek je eerste sigaret uittrappen of hondsberoerd je eerste kater ontdekken.  Als opvoeder heb je hier vaak geen weet van en net zo vaak is dat maar goed ook.

Overpeinzingen die bij hem opkomen als hij naar zijn hond kijkt. Gedurende deze warme zomerdag in april zijn er talloze insecten ontwaakt en dat maakt het leven van zijn hond heel spannend. De citroenvlinder die dartelend door de tuin vliegt, ontkomt nog aan de snappende bek maar wat als ze haar eerste hommel of wesp vangt? Je kan honderd keer zeggen dat zo’n beest lelijk kan steken maar de waarschuwingen hebben, als ze al begrepen worden, pas effect als ze inderdaad gestoken wordt. Het ‘met schade en schande verhaal’ geldt onverkort ook voor jonge dieren.

’s Morgens na haar ontbijt vlijt zijn trutje zich meestal op haar plaats om de gevulde maag haar werk te laten doen. Zo ook gisteren. Plotseling schiet ze overeind en spoed zich naar de andere kant van de kamer waar ook een ligplekje is. ’s Middags krijgt hij door waarom ze dit doet. Ze zit lekker tegen hem aangeleund en ook nu schiet ze plotseling weg. Als hij zich afvraagt wat er aan de hand is, vertelt zijn neus de waarheid. De trut laat scheten en blijkbaar vindt zij ook dat ze stinken.

Naar alle waarschijnlijkheid zal de eerste echte zwembeurt spoedig  plaats gaan vinden. Ze had al ontdekt dat het water in het hoogveengebied nergens dieper is dan haar poten lang zijn dus daar rent ze onbevreesd in rond. Gisteren kwam ze er achter dat de overgang van land in water bij het kanaal ook niet zo abrupt is van niet naar wel diep. Haar wil om een takje uit het water te vissen zorgt er voor dat, voor het eerst in haar leven, er water over haar rug spoelt.  Twee grote sprongen richting veilige oever zijn het resultaat maar even later probeert ze het toch weer.

Nog even geduld. Ze komt er wel.

©peter gortworst / april 2018