Op de stootborden van de lange stenen trap die leidt naar de bibliotheek in Los Angeles staan teksten in vreemde talen. Een paar zijn te herkennen. Chinese tekens pik je er zo uit net als het Hebreeuws, Russisch of Grieks.  Het Spijkerschrift is onmiskenbaar maar er zijn ook talen in tekens die volkomen onbekend zijn. Eén taal sprong in herkenbaarheid, boven alles uit: het notenschrift van de muziek.

Als er één taal universeel is dan is het wel de taal van de muziek. Overal op deze aarde wordt muziek gemaakt. Soms moeilijk in het gehoor liggend omdat we de harmonieën of tooncombinaties niet kennen maar het is muziek. Soms verweven in de taal waarbij je deksels goed op moet passen. Er is bijvoorbeeld een spraak waarbij een bepaalde klank op lage toon ‘varken’ betekent en op hoge toon ‘schoonmoeder’.

Muziek verbindt mensen, geeft troost, energie, vrolijkheid, moedigt aan, verstrooit, imponeert, geeft gevoel weer en geeft gevoel de vrije loop. Een leven zonder muziek kan ik mij niet voorstellen. Natuurlijk is niet alle muziek mijn muziek. Soms begrijp ik het niet of wil ik het niet begrijpen. Het kan mij irriteren en maakt mij onrustig of geeft een opgejaagd gevoel. Dat is niet erg. Er is voor elk wat wils. Gregoriaans, hiphop, blues, pop, klassiek, folk, jazz of hoempapa….. kies je voorkeur en het is er.

Muziek maken moet je leren. De kennis van het notenschrift komt je niet zomaar aanwaaien. Het bespelen van een instrument ook niet. Het bespelen van een viool, gitaar, orgel of drumstel zal je moeten leren. Zelfs het bespelen van een triangel omdat zo’n simpel stukje ijzerdraad meer klanken kan produceren dan je voor mogelijk houdt.

Voor mij zijn muzikanten kunstenaars. Daar heb je er meer van. Er zijn kunstenaars in de muziek maar ook in de schilderkunst, in proza of poëzie, in de beeldhouwkunst of architectuur. Je hebt ze in soorten en maten. Er waren enkelen die iedereen kent en die tot grote hoogte reiken zoals Bach, Appel, Mozart, Rembrandt, van Gogh, Berlage, Bomans, Wolkers of Rietveld. Ook nu zijn er kunstenaars die mooie, aansprekende kunst maken. Er zijn ook mindere goden zoals mijn buurman die geen versje foutloos op de piano kan spelen. Toch zijn het kunstenaars die iets moois wilden maken, die hun gevoel laten spreken en soms dwars tegen de stroom inzwemmen om nieuwe dingen te kunnen laten zien of horen. Dingen die wij, (vaak) onwetenden, niet altijd begrijpen of niet mooi vinden en het daarom richting ronde archief sturen. Nee, je hoeft niet alles mooi te vinden maar het minste wat je kan doen is proberen te ontdekken waarom het gemaakt is en soms is het goed om het gevoel meer te laten spreken dan het verstand.

De technieken die je moet leren om iets moois te maken kosten geld. Het is niet anders. Niemand kan leven van de wind en als er geen opdrachten zijn voor het maken van een compositie, schilderij, documentaire, film, boek, beeld, foto of gebouw stopt de kunstenaar met zijn kunsten. Dan zijn wij overgeleverd aan kunst die wat oplevert. In elke huiskamer een schilderij van een zigeunerjongetje met een traan op zijn wang. Op elk radiostation muziek die goed verkoopt, overal hetzelfde beeldje van Ikea en elk nieuw pand een voorbeeld van efficiëntie en zuinigheid maar zonder eigen ‘smoel’.

De lijn van de kunst, die begonnen is bij de eerste grottekeningen en via alle grote en kleine namen uit het verleden is gegaan, levert nu mensen op als Mannes Hofsink, Wilma Den Heijer-Phillipson, Harm Homan, John Sheahan, Wilbert Berendsen, Marlen Beek-Visser of Herman van Veen. Allemaal (deeltijd)kunstenaars die ook nu nog iets moois willen maken. Een leven, een wereld zonder kunst in welke vorm dan ook kan niet bestaan. Het zou een treurig leven en een treurige wereld zijn.

Het is voor mij dan ook onbegrijpelijk dat er desondanks wel een politieke partij kan bestaan die geen enkele cent meer wenst te besteden aan cultuur. Zolang zij nog ziende blind en horende doof zijn vrees ik het ergste. Toch is er hoop middels een klein kunstje: Laat deze rechtse jongens links liggen en de kunstenaars kunnen hun dromen dromen om ons te trakteren op een veelbesproken en dus meningvormende nachtmerrie of een kunststuk van verbijsterende schoonheid.

©peter gortworst / aug. 2016

foto: http://www.vrijeschoolliederen.nl